یادی از شهدای حرم مطهر رضوی | تلاش شهیدان اصلانی و دارایی برای رسیدگی به مناطق کم‌برخوردار مشهد
دبیر ستاد ساماندهی حاشیه شهر مشهد از تلاش شهیدان اصلانی و دارایی در رسیدگی به مناطق کم‌برخوردار می‌گوید.
به گزارش شهرآرانیوز درست سوم ماه رمضان۱۴۰۱ بود که خبر تلخی فضای مجازی را پر کرد؛ خبری که حادثه حمله یکی از نیرو‌های تکفیری به سه روحانی حجج الاسلام اصلانی، دارائی و پاکدامن در حرم‌مطهر‌رضوی را روایت می‌کرد. این حادثه به شهادت دو تن و جانبازی یک نفر منجر شد. پس از آن نام حجج‌اسلام محمد اصلانی و محمدصادق دارائی نیز به فهرست پرشمار شهدای این مرز‌و بوم که به زهر کین دشمن به شهادت رسیدند، اضافه شد؛ شهیدان اصلانی و دارایی البته نامشان به‌واسطه فعالیت‌هایشان با حاشیه شهر مشهد هم گره خورده است؛ حاشیه‌ای که برای آبادانی‌اش مخلصانه تلاش کردند و مطالبه‌گری‌هایشان در نشست‌ها و جلسات مختلف برای بهبود وضعیت مناطق حاشیه‌ای شهر مشهد زبانزد همه آنهایی است که در این زمینه دستی بر آتش دارند.
همزمان با سالروز شهادت این دو شهید بزرگوار پای صحبت‌های حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیداحمد حسینی، دبیر ستاد ساماندهی حاشیه شهر مشهد، نشستیم تا او هم از شخصیت این دو شهید بگوید (که خونشان نام این ستاد را بیش‌ازپیش بر زبان‌ها انداخت)، هم از کارنامه فعالیت‌های قرارگاه ویژه محرومیت‌زدایی حاشیه شهر مشهد که در سال۱۳۹۴ به فرمان رهبر‌معظم‌انقلاب تشکیل شد.
این ستاد به ریاست آیتا... سیداحمد علم‌الهدی، نماینده ولی‌فقیه در خراسان‌رضوی، با عضویت همه دستگاه‌های فرهنگی، اجرایی و امنیتی تشکیل شد که پس از احصا و طبقه‌بندی مشکلات، ظرفیت‌های سازمانی و مردمی را بسیج کرد تا چالشهای مناطق حاشیه شهر مشهد را یکی پس از دیگری برطرف کند.
شهادت حجج‌اسلام اصلانی و دارایی، نقطه عطفی در تاریخ ساماندهی به حاشیه شهر مشهد بود؛ زیرا نام این شهدا و سابقه فعالیتشان، نام ستاد را دوباره بر سر زبان‌ها انداخت. در‌این‌باره بفرمایید. شرح خاطره و توصیف نقش شهید اصلانی و دارائی از زبان شما شنیدنی‌تر است.
چند خصیصه بارز شخصیتی شهدای ستاد در این مهم نقش بسزایی داشته است؛ اول ساده‌زیستی و مردمی‌بودن این شهدا، دغدغهمندی و پیگیری مهم‌ترین مسائل مردم به‌صورت شبانه‌روزی و خستگی‌ناپذیر، زندگی ساده در سطح عامه مستضعفان، مردمداری و ارتباط عاطفی با اقشار مختلف؛ اینها خصوصیت‌هایی بود که باعث شد پس از شهادت مرحوم اصلانی، همه طوری رفتار کنند که گویا او را سال‌ها می‌شناخته‌اند.
نکته دوم مربوط به اخلاص و تقوای این دو شهید است. کار برای‌خدا، تلاش برای تقرب به او و پشت‌کردن به مسائل دیگر، بی‌اغراق در زندگی شهیدان اصلانی و دارایی مشهود بود. به‌طوری‌که این اخلاص زمینه‌ساز آزادگی و شهامتی در وجود این دو شهید می‌شد که در بیان حقایق و دفاع از مردم هیچ واهمه و ملاحظه‌ای نداشتند. به شما می‌گوییم شهامت شهید اصلانی در بیان مسائل مردم و ایستادگی و پافشاری بر دفاع از آنها زبانزد همه بود.
شهید اصلانی ملاحظه هیچ مقام و مسئولی را نمی‌کرد و همیشه بی‌پروا در مقابل شخصیت‌های مختلف سخن می‌گفت و مطالبه می‌کرد. این ویژگی‌ها باعث رقم‌خوردن محبوبیتی شد که پس از شهادتشان نیز نمود و تبلور داشت. تشییع باشکوه این شهدا و تکریم باعظمت این بزرگواران نشان از میزان این محبوبیت و ارتباط عمیق و عاطفی اقشار مختلفی داشت که تا چند سال قبل، پیش از ارتباط‌گرفتن با مرحوم اصلانی با مشکلات مختلف دست‌وپنجه نرم می‌کردند.
چه شد که ستاد ویژه‌ای با محوریت ساماندهی حاشیه شهر در مشهد شکل گرفت؟
بحث درباره ۸ یا ۱۰ سال اخیر نیست. حدود پنجاه سال است که به‌دنبال پیروزی انقلاب اسلامی، مشهدالرضا (ع) به‌عنوان یک کانون فرهنگی مذهبی موردتوجه اقشار مختلف مردم قرار دارد و شاهد افزایش فزاینده نرخ مهاجرت موقت یا دائمی به این شهر هستیم. در این شرایط، با وجود رقم‌خوردن دفاع‌مقدس و مسئله خشک‌سالی استانهای جنوبی، این مهاجرتها شدت پیدا کرد و به‌موازات این مسائل، حضور بعضی از جریان‌های غیرهمسو با نظام، فرقههای مختلف اعم از شیعه و سنی در بعضی از محله‌ها، اوج‌گیری فعالیت‌های داعش در کشور‌های همسایه و تهدید مستمر گروهکهای تروریستی باعث شد نگرانی جدی برای دلسوزان نظام ایجاد شود که ممکن است این مسئله برای دشمن، با‌توجه‌به حضوری که افغانستان پیدا کرده بود، فرصتی برای سوءاستفاده شود.
در چنین وضعیتی، جمعی از دلسوزان نظام نگرانی خود را به رهبر‌معظم‌انقلاب انتقال دادند و معظم‌له که از دیرباز با محلات حاشیه شهر مشهد آشنا بودند، تذکراتی به متولیان دادند که البته کمتر موردتوجه قرار گرفت؛ بنابراین خود به میدان آمدند و با فراخوان دادن به دستگاه‌های فرااستانی مثل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و دستگاه‌های استانی مثل شهرداری، آستان‌قدس‌رضوی و بقیه دستگاه‌ها، امور را حتی به‌صورت میدانی به نماینده خودشان در استان واسپاری کردند تا رفع محرومیت را به کلیدواژه مشترک همه مطالبات تبدیل کند.
در اوایل سال ۱۳۹۴ که این دستور صادر شد، در کمترین زمان ممکن طراحی مدیریت کار صورت گرفت و قرارگاهی به ریاست آیتا... علم‌الهدی با عضویت همه دستگاه‌های فرهنگی، اجرایی و امنیتی ایجاد شد. این قرارگاه بعد‌ها به‌عنوان ستاد اجرایی و دبیرخانه ساماندهی حاشیه شهر خوانده شد و پس از تقسیم‌بندی حاشیه شهر به هشت پهنه توانست اقشار مختلف مردم، فعالان فرهنگی و جهادی، دستگاه‌ها و همه دلسوزان نظام را به مشارکت فرابخواند و ظرفیتها را بسیج کند.
درک حقیقت تلاشهای ستاد حاشیه شهر در این سال‌ها مستلزم شناخت واقعی شرایط حاشیه شهر مشهد پیش از شکل‌گیری ستاد است. پیش از آغاز فعالیت این ستاد، وضعیت در حاشیه شهر چطور بود؟ چه محرومیتهایی در این پهنه‌ها بیش از همه ساکنان را گرفتار کرده بود؟
وضعیت احیای حاشیه شهر مشهد تحت‌تأثیر دو عامل مهم است که در گذشته هویت پیدا کرده‌اند. عامل اول روستا‌های پیرامون مشهد هستند که با همان بافت روستایی توسعه پیدا کرده و در ادامه به شهر متصل شده‌اند، بدون پیش‌بینی نیاز‌های زیستی اعم از کالبدی، بهداشتی، فرهنگی رفاهی و امنیتی. عامل دوم نیز حضور بسیاری از مهاجران است که از دیار خودشان هجرت کرده و در جوار این روستا‌ها به شکلی ساکن شده‌اند که هویت هر منطقه را با حفظ هویت فرهنگی مبدأ مهاجرت خود شکل داده‌اند.
مضاف بر این، به‌دلیل پیش‌بینی‌نشدن نیاز‌های زیرساختی برای جمعیت جدید در ابعاد مختلف از جمله آموزشی، بهداشتی و امنیتی، تناسبی بین امکانات موجود و جمعیت مستقرشده نیز وجود نداشت و بعضا شاهد فضا‌هایی بودیم که هربیننده‌ای را متأثر می‌کرد؛ مظاهری همچون معتادان متجاهر، فروش آشکار مواد‌مخدر و ناامنی‌های گسترده که باعث آزار هربیننده‌ای می‌شد.
اگرچه برخی مسئولان در طول این سال‌ها همیشه تلاش کردند تا یا خود را به غفلت بزنند یا مسئولیت را متوجه نهاد دیگر بدانند. وضعیت به‌گونه‌ای پیش می‌رفت که یکی از مسئولین عالی استان به‌صراحت بیان می‌کرد که حاشیه شهر مشهد روی بشکه باروت قرار گرفته و هر لحظه انتظار انفجار آن وجود دارد. دستگاه‌های متولی هم در حوزه مأموریت ذاتی خود در منطقه حاشیه شهر احساس تکلیف نمی‌کردند.
اگرچه گستره خدمات ستاد حاشیه شهر بسیار وسیع است، اما بفرمایید مهم‌ترین خدمات و مجاهدت‌های این ستاد در طول سال‌های فعالیتش چه بوده است؟
با شکل‌گیری ستاد ساماندهی حاشیه شهر مشهد و با ایجاد کمیته‌های فرهنگی، امنیتی، عمرانی، محرومیت‌زدایی و سلامت، کار رسیدگی به حاشیه شهر آغاز شد. تأکید بر این بود که در همه این حوزه‌ها باید پیوست فرهنگی لحاظ شود و بر‌همین‌اساس، روحانیون فعال در محله‌ها، محور همه اقدامات قرار گرفتند. به‌تدریج باوجود نبود بودجه ملی، شیب خدمت‌رسانی به حاشیه شهر سرازیر شد و در فرصت زمانی محدود، ستاد حاشیه شهر توانست جلوی توسعه پهنه‌ها و تشدید چالش‌ها را بگیرد و اقداماتی برای رفع محرومیتها در دستور‌کار قرار دهد که از جهت کالبدی، امروزه در جای‌جای حاشیه شهر محسوس است.
بوستان‌هایی که ایجاد شد، سرانه فضای سبز را به‌صورت تصاعدی رشد داد. مراکز آموزشی متعددی که ساخته شد و البته همچنان درحال‌توسعه است، حضور خانواده‌ها در عرصه را تثبیت و بزهکاری را کم‌رنگ کرد. امروزه این مسیر همچنان ادامه دارد و مرحله عمرانی ساخت بزرگ‌ترین بیمارستان حاشیه شهر هنوز هم دنبال می‌شود.
شما ببینید روند بازسازی و بهسازی کشف‌رود که به شکل طولی، مشهد را به دو قسمت برخوردار و محروم تقسیم کرده بود، آغاز شده و پیشرفت خوبی داشته است. مراکز حوزوی آبرومندی که درحال‌توسعه است، مساجدی که در حال بازسازی است، فرهنگ‌سرا‌هایی که اکنون به مراکز خدمت‌رسانی و محرومیت‌زدایی تبدیل شده‌اند و ۹۵درصد مراکز فرهنگی که با ائمه‌جماعت جوان و جهادی به کار خود ادامه می‌دهند. اینها همه مصادیق آشکار پیشرفت است.
بسیاری از مردم مشهد، آیتا... علم‌الهدی را به ایراد سخنرانی‌های انقلابی در خطبه‌های نمازجمعه می‌شناسند. شما از کم‌وکیف مدیریت ایشان در قرارگاه ساماندهی به حاشیه شهر بگویید.
هر تحولی نیاز به میدان‌داری یک رهبر دارد. از روزی که رهبر‌معظم‌انقلاب، هماهنگی دستگاه‌ها برای اقدامات مؤثر در حاشیه شهر مشهد را به نماینده خودشان محول کردند، پیگیری مجدانه و مستمر حضرت‌آیت‌ا... علم‌الهدی و مطالبه جدی از متولیان امور نقش اساسی در این حرکت داشته و جلسات ستاد هر ماه دو بار به شکل مستمر با ریاست ایشان و حضور همه دستگاه‌های فرهنگی، امنیتی و عمرانی تشکیل می‌شود. شبکه‌ای که تحت اشراف و هدایت ایشان شکل‌گرفته، اگرچه کمهزینهترین سازمانی است که می‌شود از آن یاد کرد، اما حدود ششصد روحانی که به‌عنوان ائمه‌جماعت و فرماندهان گروه‌های جهادی فعال هستند، به بازوان توانمندی تبدیل شده‌اند که در اقصی‌نقاط پهنه‌های حاشیه شهر، پروژه‌های مختلف مردمی، فرهنگی و محرومیت‌زدایی را به‌پیش می‌برند.
شهید مطالبه‌گر
حجت‌الاسلام‌والمسلمین شهید محمد اصلانی، متولد ۱۳۴۹ در روستای سده خواف، برادر شهیدان ابراهیم و حسین اصلانی بود. محمد اصلانی دوازده‌ساله بود که حسین، برادرش شهید شد. در مراسم سالگرد برادر شهیدش، رئیس حوزه علمیه تربت‌حیدریه از او خواست تحصیلاتش را در حوزه ادامه دهد.
شهید محمد اصلانی همان‌موقع وسایلش را جمع کرد و برای ثبت‌نام به حوزه علمیه تربت‌حیدریه و سپس به کاشمر رفت و در‌نهایت به حوزه علمیه مشهد آمد. او در دوران دفاع مقدس توفیق همراهی با دو برادر شهیدش را نداشت؛ اما در حادثه سوم رمضان ۱۴۰۱ در حرم مطهر رضوی و به دست تروریستی تکفیری، به خیل عظیم شهدا پیوست.
او رابط امور مساجد و ستاد ساماندهی حاشیه شهر مشهد بود که در ۱۰سال اخیر در منطقه۵ امور مساجد در حوزه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مناطقی مانند سیدی و شهرک شهید رجایی فعالیت می‌کرد و در حوزه ساماندهی حاشیه شهر دغدغه‌مند بود. روح مطالبه‌گری شهید اصلانی و اقدامات خداپسندانه او برای بهبود وضعیت حاشیه شهر پس از شهادتش بیش از گذشته نقل محافل بود.
جهادگر محرومیت‌زدایی
حجت‌الاسلام‌والمسلمین شهید محمدصادق دارایی هم متولد۱۳۷۵ در یکی از روستا‌های تربت‌جام بود. این طلبه شهید بیست‌و شش ساله کار‌های جهادی خود را از نوجوانی با حضور در طرح‌های مختلف با هدف خدمت به مردم به‌ویژه ساکنان مناطق محروم آغاز کرد. او در سن هجده‌سالگی به سرخس رفت تا فعالیت‌های فرهنگی، مذهبی و تبلیغی خود را در این شهر انجام دهد. شهید دارایی در بیست‌سالگی به مشهد بازگشت و عمده برنامه‌های خود را در حوزه خدمت‌رسانی به مردم مناطق کم‌برخوردار مشهد ادامه داد.
کمک به تأمین جهیزیه زوج‌های جوان، کمک به تأمین بسته‌های معیشت برای خانواده‌های نیازمند، انجام فعالیت‌های تبلیغی، تشکیل گروه‌های جهادی برای مقابله با بیماری کرونا و بسیاری برنامه‌های دیگر، از‌جمله خدماتی بوده است که این شهید جوان، در مسیر باز‌کردن گره مشکلات مردم، انجام داد. شهید دارایی که ارتباط نزدیکی با شهید اصلانی داشت، کمی پیش از شهادت به‌عنوان مسئول پهنه شهید آزموده در مناطق کم‌برخوردار مشهد انتخاب شده بود و فعالیت‌های تبلیغی و جهادی و خدمت‌رسانی خود را به مردم ارائه می‌کرد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
